Από το ΠΑΣΟΚ του 1981 στο ΣΥΡΙΖΑ του 2014 - Άρθρο του Πάνου Λουκάκου για το thetoc.gr

Ο ίδιος ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μου είχε πεί, ήδη από τη νύχτα των εκλογών του 1977, ότι θεωρούσε βέβαιη τη μεγάλη νίκη του ΠΑΣΟΚ και την αντίστοιχη συντριβή της Νέας Δημοκρατίας στις επόμενες εκλογές, όποτε και αν αυτές προκηρύσσονταν. Γιά τους λόγους αυτούς έκανε τη διεύρυνση προς την Ενωση Κέντρου και την Εθνική Παράταξη ώστε να εξασφαλίσει, μέσα στη Βουλή του 1977, τις αναγκαίες ψήφους γιά την ένταξη της χώρας στην τότε ΕΟΚ και τη μεταπήδησή του στη Προεδρία της Δημοκρατίας, το 1980.

Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής μου είχε πεί, ήδη από τη νύχτα των εκλογών του 1977, ότι θεωρούσε βέβαιη τη μεγάλη νίκη του ΠΑΣΟΚ

Στη δεκαετία του 2010 αντίστοιχα η σταθερά ανερχόμενη δύναμη ήταν ο ΣΥΡΙΖΑ. Από το 4,60% του 2009 ανέβηκε στο 16,78% στις εκλογές του Μαϊου 2012 και στο 26,89% στις εκλογές του Ιουνίου του ιδίου έτους. Αλλά στις Ευρωεκλογές της περασμένης Κυριακής, που είχαν προσλάβει αδιαμφισβήτητα δημοψηφισματικό χαρακτήρα, ο ΣΥΡΙΖΑ έμεινε στάσιμος και μάλιστα σημείωσε ελαφρά κάμψη, καταγράφοντας ποσοστό 26,58%, την ίδια ώρα που ΠΑΣΟΚ και Νέα Δημοκρατία ακολουθούσαν εντυπωσιακή πτωτική πορεία.

Ας γυρίσουμε όμως πάλι πίσω στα πρώτα χρόνια της Μεταπολίτευσης. Το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου είχε, αρχικώς, ταχθεί ρητά υπέρ του τρίτου δρόμου πρός τον σοσιαλισμό, υπέρ της προσέγγισης με τους Αδεσμεύτους, υπέρ της εξόδου από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ, υπέρ της απομάκρυνσης των αμερικανικών βάσεων, εναντίον του προσανατολισμού της εξωτερικής πολιτικής στο δόγμα Καραμανλή «ανήκομεν στη Δύση» κλπ. Σταδιακά όμως, κατά τη πορεία προς την εξουσία μετά τις εκλογές του 1977, όλα αυτά ξεχάσθηκαν εντελώς ή διαφοροποιήθηκαν.

Ο τρίτος δρόμος προς τον σοσιαλισμό έμεινε στα χαρτιά, το ίδιο και τα περί Αδεσμεύτων. Η έξοδος από την ΕΟΚ και το ΝΑΤΟ μετασχηματίσθηκε σε προκήρυξη δημοψηφίσματος περί αυτών, που όμως ήταν ανέφικτο να πραγματοποιηθεί διότι το δημοψήφισμα ανήκε αποκλειστικά στις προνομίες του Κ. Καραμανλή, Προέδρου τότε της Δημοκρατίας. Η εκδίωξη των αμερικανικών βάσεων μεταλλάχθηκε σε πολυετείς συμφωνίες παραμονής τους (που βαπτίσθηκαν χρονοδιαγράμματα αποχώρησης) κλπ.κλπ. Και ας μη ξεχνούμε ότι κατεβάσθηκαν βιαστικά από τα κομματικά γραφεία φωτογραφίες του Μάρξ, του Τσε Γκεβάρα και του Αρη Βελουχιώτη και αντικαταστάθηκαν με αυτές του Ελευθέριου Βενιζέλου.

Τα μεσαία στρώματα, που δίνουν τις εκάστοτε νίκες στα κόμματα, δεν έχουν σήμερα πεισθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ όπως είχαν πεισθεί το 1981 από το ΠΑΣΟΚ

Κάπως έτσι έκανε το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου το μεγάλο άλμα από το 25,74% του 1997 στο 48,06% του 1981. Τι είχε συμβεί; Απεμπολώντας σταδιακά τις ακραίες κομματικές θέσεις, που τρόμαζαν και απομάκρυναν τα μεσαία στρώματα, ο Ανδρέας Παπανδρέου μπόρεσε να προσελκύσει στο κόμμα του τον μισό ελληνικό λαό.

Στις πρόσφατες Ευρωεκλογές, αντίθετα, ο ΣΥΡΙΖΑ έδειξε να αγγίζει «ταβάνι», να μη μπορεί δηλαδή να αυξήσει τις ψήφους του σε σχέση με τις εκλογές του 2012. Και τούτο μέσα σε μία εξαιρετικά θετική γι΄αυτόν συγκυρία, καθώς Νέα Δημοκρατία και ΠΑΣΟΚ κατέρρεαν υπό το βάρος των ευθυνών τους για τα οικονομικά μέτρα, που έπληξαν βάναυσα μεσαία και μικρομεσαία λαϊκά στρώματα.

Γιατί λοιπόν δεν μπόρεσε ο ΣΥΡΙΖΑ, παρά τις ευνοϊκότατες γι' αυτόν συνθήκες, να κάνει τώρα αντίστοιχο άλμα με εκείνο του ΠΑΣΟΚ το 1981; Ισως η απάντηση είναι απλή:

Γιατί δεν μπόρεσε να πείσει μεσαία στρώματα ότι δεν κινδυνεύουν οι εσωτερικοί και εξωτερικοί συσχετισμοί, μέσα στους οποίους, παρά τη σημερινή κρίση, έχει κινηθεί επιτυχώς η Ελλάδα όλα αυτά τα τελευταία χρόνια. Και ακριβώς αυτά τα μεσαία στρώματα, που δίνουν τις εκάστοτε νίκες στα κόμματα, δεν έχουν σήμερα πεισθεί από τον ΣΥΡΙΖΑ του κ. Τσίπρα, όπως είχαν πεισθεί το 1981 από το ΠΑΣΟΚ του Ανδρέα Παπανδρέου, ότι δεν κινδυνεύει η ομαλή πορεία της χώρας μέσα στους καθιερωμένους συσχετισμούς και τα γενικώς-πλήν ΚΚΕ-αποδεκτά από όλους πλαίσια. Περί αυτού άλλωστε είχαν επιμελώς φροντίσει και στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ με ακραίες, αλληλοσυγκρουόμενες, ανεύθυνες και επικίνδυνες απόψεις, που με ευκολία εκτόξευαν στα μέσα ενημέρωσης, διώχνοντας αντί να προσελκύουν ψηφοφόρους.

Η ιστορία ασφαλώς δεν επαναλαμβάνεται με ίδιους τρόπους. Το παρελθόν όμως παρέχει πολύτιμα διδάγματα για το παρόν και το μέλλον.

thetoc.gr